فرهنگ مدارا در کانادا

«یادداشت‌هایی از تورنتو» تجربه‌هایی از زندگی یک پزشک ایرانی است که عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است و برای گذران فرصت مطالعاتی در تورنتو مستقر شده و از زندگی‌اش در این شهر کشور کانادا اینجا می‌نویسد.

"از اینکه سال تحصیلی قطع می‌گردد به ویژه برای دانشجویان ناراحت و متأسفم. با وجود این CUPE 3903 (اتحادیه اساتید قراردادی و دستیاران آموزشی و پژوهشی دانشگاه یورک) دارای جایگاه قانونی برای اعتصاب از ساعت 12 پنجم مارس می‌باشد... 3000 نفری که CUPE 3903  نمایندگی آنها را از میان 60,000 نفر خانواده قدرتمند یورک بر عهده دارد برای ما مهم هستند... خوشحالم از آنکه اعلام کنم پیشنهاد آخر ما به اتحادیه، بهترین بسته جبرانی در بین تمامی دانشگاه های استان بوده است." 

اینها بخشهایی از جملات پیام چند روز قبل خانم دکتر Rhonda L. Lenton رئیس دانشگاه یورک  خطاب به اساتید، دانشجویان و کارکنان دانشگاه است. حدود شش ماه است که CUPE 3903 خواستار افزایش حقوق و مزایای افراد تحت پوشش خود شده است. پس از مذاکرات مفصل با مسئولین دانشگاه و  با توجه به عدم تفاهم فیمابین، اتحادیه از اعضا خواست تا از تاریخ فوق با تجمع در مقابل درب اصلی دانشگاه اعتصاب خود را شروع نمایند.

در طبقه دوم ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه، مرکز مذهبی اسکات (Scott Religious Center) قرار دارد تابلویی در ابتدای درب ورودی مرکز با عنوان زیر  نصب گردیده است:

"مرکز مذهبی اسکات مکانی است که اعضای دانشگاه با هر گرایش متفاوت مذهبی و معنوی می‌توانند اعمال اعتقادی خود را در آن انجام داده تا به طور فعال در گفتگو و آموزش با سایر عقاید مشارکت نمایند."

در بخشهایی از این تابلو می‌خوانیم: 

"- مرکز به تمامی دانشجویان، اساتید و کارکنان با هرگونه عقیده مذهبی خوشامد می‌گوید.

- اینجا یک مکان عمومی است و انتظار می‌رود تا اعضای دانشگاه از این مکان در چارچوب مدارا و همکاری استفاده نمایند."

افراد  از ادیان و مذاهب مختلف همچون اسلام، مسیحیت، بودیسم و ... در کمال صلح و دوستی به این مکان می‌آیند. وقتی وارد این مرکز می‌شوید تنوع فرهنگی موجود در کانادا را به خوبی احساس می‌کنید. افرادی با قومیت، نژاد، رنگ پوست و لباس‌های گوناگون در اینجا حضور دارند. مکان بزرگی به مساحت چند صد متر به این فضا اختصاص داده شده. سالن اجتماعات در مرکز و اتاقها اطراف آن قرار دارند پنجره بزرگ هشت ضلعی سقف آن زیباست و انسان را به یاد آسمانها می‌اندازد. سالن بدون میز و صندلی است و کف آن با موکت پوشیده شده است. اگر تمایل داشته باشید تا سالن اجتماعات را برای برنامه گروهی خود در اختیار داشته باشید می‌توانید با هماهنگی مسئولان، آن را از قبل رزرو کنید. شبهای جمعه گروهی از جوانان شیعه سالن اجتماعات مرکز را در اختیار گرفته و دعای کمیل می‌خوانند. اینها عمدتاً جوانان دانشجویی هستند که به همراه خانواده‌شان سالها قبل به کانادا مهاجرت کرده و در دانشگاه تحصیل می‌کنند. شیعیانی که بیشتر آنها اصالتاً از ایران، پاکستان، تانزانیا، کنیا و ... هستند. پس از اذان ظهر معمولاً ده تا بیست نفر از برادران اهل تسنن را می‌بینید که در فضای بیرونی سالن به اقامه نماز جماعت مشغولند و ظهرهای جمعه نیز همین جا نماز جمعه می‌خوانند. گروه‌های متفاوتی از دانشجویان با هماهنگی از اتاقهای مرکز در ساعات مختلف برای امور فرهنگی-اجتماعی و تبلیغ استفاده می‌کنند.

در بخش دیگری از دانشگاه، ساختمان سه طبقه Student Center برای فعالیت‌های دانشجویی در نظر گرفته شده است. در طبقات بالا اتاقهای کوچک زیادی قرار دارند که هر کدام به انجمن خاصی تعلق دارد این انجمنها برخی مرتبط با ملیت‌ها هستند همچون انجمن دانشجویان ایرانی، یا مذهبی هستند همچون انجمن یهودیان. انجمن های ورزشی، رقص و آواز و... هم در شمار دفاتر این مرکز هستند. در طبقه دوم  یک نماز خانه به مسلمانان و یک کلیسای کوچک به مسیحیان اختصاص داده شده است. همچنین دفتر کوچکی برای توزیع غذا در این ساختمان قرار دارد تا به دانشجویانی که استطاعت مالی ندارند مقدار کمی غذا به طور رایگان ارایه نماید.

در راهروهای عریض دانشگاه شما گروه‌های مختلفی از دانشجویان را می‌بینید که هرکدام در کنار میزی پر از بروشورهای مرتبط، به تبلیغ موضوعات مختلف مورد علاقه‌شان از ورزش، موسیقی، فیلم و سینما گرفته تا افکار و عقاید دینی و مذهبی و همچنین مسایل اجتماعی و صنفی مشغولند. بعضی از هفته‌های سال تحصیلی از طرف دانشگاه و یا دانشجویان به موضوعات مختلف اختصاص دارد  و متناسب با آن نامگذاری شده است. هفته تنوع فرهنگی، هفته بومیان کانادایی و حتی هفته بیداری اسلامی از این گونه‌اند. در چنین مواقعی هم دانشجویانی را مشاهده می‌کنید که میزی را به خود اختصاص داده و با اشتیاق فراوان به تبلیغ عقاید خود مشغولند. اگر به بوردها و دیوارهای دانشگاه نگاه کنید تنوع افکار را می‌توانید در تراکتها و اطلاعیه‌های مختلفی که نصب هستند مشاهده کنید تاکنون چندین نوبت اطلاعیه‌هایی از گروه‌های مارکسیستی مشاهده کرده‌ام. در حالی که فکر نمی‌کردم در این زمانه این گونه حرفها خریداری داشته باشند.

به یاد جمله آخر نامه رئیس دانشگاه یورک افتادم:

"ما این چالش را با مدارا، نجابت و احترام به خوبی تحمل خواهیم کرد"