مزاج دَهر تَبَه شد در این بلا حافظ: درباره ایرانیان مقیم تورنتو

«یادداشت‌هایی از تورنتو» تجربه‌هایی از زندگی یک پزشک ایرانی است که عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است و برای گذران فرصت مطالعاتی در تورنتو مستقر شده و از زندگی‌اش در این شهر کشور کانادا اینجا می‌نویسد.

"رقص خانم کاتلین وین (Kathleen Wynne) نخست وزیر و رهبرحزب لیبرال استان اونتاریو به همراه تعدادی از وزرا در مراسم جشن چهارشنبه سوری ایرانیان تورنتو". این عنوان فیلمی است که در روزهای اخیر در تلگرام  و در بین شهروندان ایرانی رد و بدل شده و تاکنون نزدیک به نیم میلیون بار دیده شده است. 

"تهرانتو" نامی است که ایرانی‌ها بر روی تورنتو گذارده‌اند. طبق آخرین سرشماری انجام شده درسال 2016 در کانادا، حدود یکصد هزار نفر ایرانی در این شهر شش میلیون نفری زندگی می‌کنند.

اگر سرشماری سال 1395 سازمان ثبت احوال ایران را ملاک قرار دهیم از بین 339 شهر ایران، جامعه ایرانی مقیم تورنتو می‌تواند در جایگاهی تقریبا معادل یکصدمین شهر پر جمعیت ایران قرار گیرد. این شهر پرجمعیت‌ترین شهر کانادا و محل اصلی تجمع ایرانی‌ها در این کشور است.

در تورنتو ایرانی‌ها میدان کوچکی را به نام "میدان محسنی" نامگذاری کرده‌اند که پاتوق برخی از آنهاست. یازده روزنامه و مجله به زبان فارسی منتشر می‌شود و چندین بنیاد ایرانی به فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی به زبان فارسی  مشغولند.

بخش عمده‌ای از نشریات فارسی زبان به معرفی خدماتی می‌پردازند که توسط هموطنان ایرانی ارایه می‌شوند و تقریبا می‌شود ادعا کرد که شما می‌توانید تمامی نیازهای خود، به غیر از بخشی که مربوط به خدمات دولتی است را از هموطنان دریافت نمائید. در اکثر خانواده‌های ایرانی مقیم تورنتو زنان و مردان هر دو شاغل هستند.

ایرانیان مذهبی زیادی را در اینجا مشاهده می‌کنید. مسجد امام علی و امام مهدی دو تا از مساجد بزرگ ایرانی در این شهر هستند. به غیر از این دو، مراکز اسلامی مفید و ولی عصر از مراکز تبلیغی هستند که توسط ایرانی‌ها اداره می‌شوند و همگی مشتریان پروپا قرصی دارند. علاوه بر اینها در مناسبت‌های مذهبی شما می‌توانید هیئتهای مذهبی را که برخی در منازل و حسینیه‌های شخصی بر پا می‌شوند را در سطح شهر پیدا کنید.

حضور ایرانی‌ها آنقدر پر رنگ است که هر ازچند گاهی می‌توانید به طور اتفاقی دوستان قدیمی خود را در شهر پیدا کنید تجربه‌ای که در این چند ماهه دوبار برای من اتفاق افتاده است.

اگر به صفحه Iranian Canadians در ویکی‌پدیا مراجعه نمائید نام حدود پنجاه شخصیت برجسته ایرانی در حوزه‌های مختلف که هم اکنون در کانادا و به ویژه تورنتو زندگی می‌کنند را مشاهده خواهید کرد.

ریچموند هیل (Richmond hill) یا به تعبیر برخی از کانادایی‌ها Richman hill (تپه مرد پولدار) یکی از مناطق شمال تورنتو به مساحت 101 کیلومتر مربع (حدود یک هفتم تهران)، یکی از مناطق اصلی سکونت ایرانیان تورنتو است.

عمده منازل در این منطقه خانه‌های ویلایی بوده و آپارتمان کمتر در آن مشاهده می‌شود توصیه می‌کنم با Google earth سری به این منطقه بزنید تا زیبایی آن را بهتر متوجه شوید.

در خیابانهای ریچموند هیل انواع مغازه‌های ایرانی با تابلوهایی به زبان فارسی را مشاهده می‌کنید به طوری که می‌توان ادعا کرد که بدون آشنایی با زبان انگلیسی می‌توانید به راحتی در اینجا زندگی کنید.

صبح نان سنگک، تافتون و یا بربری را از نانوایی ایرانی بخرید، ناهار را در رستوران ایرانی بخورید، بعداز ظهر در قهوه‌خانه سنتی چای بنوشید و تقریبا هرگونه مغازه ایرانی که اراده کنید حداکثر با چند دقیقه رانندگی پیدا کنید.

بانکها اگر چه کانادایی هستند اما برای جذب حداکثری مشتریان ایرانی خود، همگی کارمندان ایرانی دارند. با توجه به تفاوت بانکداری غربی با شیوه مرسوم در کشورمان اگر تسلط کافی بر نحوه مدیریت حساب‌های مالی خود ندارید نگران نباشید می‌توانید درخواست جلسه با کارمندان ایرانی بکنید و آنها ساعتها وقت می‌گذارند و تمام نکات را برای شما توضیح می‌دهند.

در مدرسه پسرم حدود یک سوم دانش آموزان ایرانی هستند و به همین علت در ایام نوروز، اولیای مدرسه یک برنامه جشن، مخصوص خانواده‌های ایرانی برگزار کردند.

سهمیه ریچموندهیل برای انتخابات مجلس عوام(Common House)  کانادا یک نفر و برای انتخابات مجلس استان اونتاریو نیز یک نفر می‌باشد برای آنکه بتوانیم قدرت ایرانی‌های ریچموند هیل را بفهمیم شاید همین نکته کافی است تا بدانیم که هر دو این نمایندگان هم اکنون ایرانی‌اند.

دو سال قبل دفتر طرح‌های ملی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و اندیشه، نتایج آخرین پیمایش ملی ارزشها و نگرشهای ایرانیان را منتشر کرد.

براساس این پژوهش در نزد هشتاد درصد مردم ایران چشم‌انداز فردا روشن‌تر از امروز نیست و میزان اعتماد اجتماعی چه در میان مردم، چه میان نخبگان و چه میان مردم و نخبگان به پائین‌ترین سطح خود در چند دهه اخیر رسیده است. باید توجه داشت که اینها متغییرهایی هستند که بر روند مهاجرت از کشور می‌افزایند.

وقتی با ایرانیان مقیم کانادا صحبت می‌کنید تقریبا همگی دل در گرو مام وطن دارند. زمستان سخت تورنتو بیش از یک فصل طول می‌کشد و دمای آن بعضی از اوقات تا نزدیک منهای 40 پائین آمده به طوری که خیلی از ساکنان ترجیح می‌دهند در طول این ماه‌ها از شهر خارج نشوند. از طرف دیگر روزهای کوتاه زمستان تورنتو و رویای هوای معتدل ایران بر دلگیری آن می‌افزاید.

بسیاری از هموطنان حداقل سالی یکبار به ایران سفر می‌کنند اما شاید بتوانم ادعا کنم که تاکنون کسی را ندیده‌ام که قصد جدی در بازگشت و ماندن در ایران داشته باشد. جامعه ایرانیان مقیم تورنتو نمونه خوبی از نخبگان اقتصادی و علمی ایرانیان مهاجر است.

14 سال است که لیبرالها به رهبری خانم وین قدرت را در استان اونتاریو بر عهده دارند و تنها دو ماه تا انتخابات جدید زمان باقی است. اما دیگر زنگ خطر برای آنها به صدا در آمده است. نظر سنجی جدید نشان می‌دهد که هشتاد درصد مردم این استان، زمان را برای تغییر دولت خانم وین مناسب می‌دانند.

در همین ایام، جاستین ترودو (Justin Trudeau) نخست وزیر و رهبر حزب لیبرال کانادا در روز اول فروردین امسال در یکی از سوپرمارکتهای ایرانی تورنتو حضور یافته و با ایرانیان دید و بازدید نوروزی کرد.

به نظر می‌رسد رهبران حزب لیبرال کانادا به خوبی فهمیده‌اند که چه سرمایه‌ای از ایران عزیز را به چنگ آورده‌اند.