قرنطینه شهری در بحران کرونا: به بهانه سخنان ریاست محترم جمهور
پروفسور Rosling اپیدمیولوژیست مشهور سوئدی می‌گوید:
"تا امروز نتوانستم خودم را ببخشم. به مدت ۳۵ سال به هیچ کسی چیزی نگفتم" و سپس خاطره خود از یکی از مأموریت‌هایش در موزامبیک را چنین نقل می کند:
شهردار گفت اگر فکر می‌کنید بیماری می‌تواند واگیر داشته باشد باید بیماری را قبل از رسیدن به شهر متوقف کنم … آیا باید به ارتش بگویم تا با استفاده از راهبندها جلوی اتوبوس‌هایی که می‌آیند را بگیرند؟
پاسخ دادم بله فکر می‌کنم ایده خوبی است.
فردا صبح وقتی ۲۰ نفر زن و کودک متوجه شدند که اتوبوس نمی‌آید از ماهیگیران خواستند تا آنها را برای فروش محصولاتشان به شهر ببرند …هیچ کس شنا بلد نبود و وقتی که قایق‌ها واژگون شدند تمامی آنها غرق شدند."
در روزهای اخیر با توجه به همه‌گیری بیماری کرونا در کشور فشار اجتماعی زیادی برای انجام قرنطینه شهرهای آلوده به وجود آمده است.
تا جایی‌که نایب رئیس محترم مجلس که خود پزشک است گفت:
"دولت باید کاملا قاطعانه و در اسرع وقت شهرهای آلوده را قرنطینه کند."
از طرف مقابل چند روز قبل آقای روحانی گفت:
"هیچ تصمیمی برای قرنطینه محل یا شهری مطرح نیست."
اگرچه در این کانال تلگرامی بارها از منتقدان رئیس جمهوری و برخی از اعضای کابینه بوده‌ام اما در این مورد بنا به دلایل زیر هم نظر با ایشان قرنطینه جمعی (Mass Quarantine) را فعلا به صلاح نمی‌دانم.
الف - توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت در دستورالعمل مورخ جمعه نهم اسفند ماه:
در این راهنما، کشورها به سه گروه تقسیم شده‌اند:
چین (به عنوان کانون اصلی آلودگی)، کشورهایی که هم اکنون درگیر این اپیدمی هستند (همچون ایران) و کشورهای غیر آلوده.
در پنج توصیه این سازمان برای ایران ضمن تاکید بر جداسازی و ایزوله کردن بیماران، قرنطینه فقط برای آن دسته از افراد سالم که در تماس نزدیک با بیماران بوده‌اند، سفارش شده و پیشنهادی در خصوص قرنطینه جمعی ارائه نشده است.
ب- جهانی فکر کنیم و ملی عمل کنیم:
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که چرا هم اکنون تعدادی از شهرهای ایتالیا در قرنطینه هستند و یا آنکه چرا چینی‌ها شهر ووهان (مبدا اصلی بیماری) را قرنطینه کردند؟
در حقیقت از آنجا که شواهد علمی کافی برای تأیید قرنطینه جمعی وجود ندارد، تصمیم‌سازی در این خصوص معمولاً بر عهده مسئولان اجرایی منطقه‌ای است.
به عنوان مثال در زمان اپیدمی سارس در سال ۲۰۰۳ و به دنبال اقدام سنگاپور در قرنطینه شهروندان این موضوع بسیار بحث برانگیز شد.
مع ذلک وقتی در مصاحبه‌ای نظر مدیر بخش بیماری‌های مسری سازمان جهانی بهداشت را پرسیدند وی جواب داد:
"دولت‌ها بر مبنای شرایط منطقه‌ای خود تصمیم می‌گیرند.
در حال حاضر توصیه ما آن است که نیازی به محدودیت وجود ندارد اما این یک توصیه جهانی است که می‌تواند فردا تغییر کند."
به همین ترتیب باید در نظر داشت که در دستورالعمل نهم اسفند، توصیه برای انجام قرنطینه جمعی برای هیچ کجا صورت نگرفته و چند روز قبل نیز قرنطینه شهر ووهان لغو شد.
در کنار همه اینها خوشبختانه به نظر می‌رسد در کشور ما مجموعه نظام سلامت و مردم تا اینجای کار به خوبی برای مدیریت این همه‌گیری همکاری کرده‌اند.
ج- تبعات سیاسی-اجتماعی قرنطینه:
متأسفانه بحرانهای بزرگی را در سال ۱۳۹۸ پشت سر گذاشتیم و فشار روانی سنگینی بر عموم مردم آوار شد و اینک کرونا.
این مردم تاب این همه مصیبت را ندارند و بخشی از آنها که کورسوی امیدی به رونق بازار در شب عید داشتند نیز هم اکنون گیج و مبهوت‌اند.
از طرف دیگر باید اعتراف کنیم که متأسفانه فرهنگ قانون‌گریزی در بین ما ایرانیان مستحکم شده و بعید است که در چنین شرایطی مردم از دستوراتی که زندگی روزمره‌شان را به شدت متأثر کند تبعیت کنند.
در این احوال ممکن است اقدامات امنیتی در مجبور ساختن مردم در اقامت در شهر موجب بروز نا آرامی‌های اجتماعی شده، کنترل این اپیدمی خطیر را از دست خارج کند.
جان کلام آنکه، با توجه به توصیه‌های عالی‌ترین مرجع سلامت جهانی یعنی سازمان جهانی بهداشت، نبود یک قاعده یکسان در تصمیم‌سازی برای قرنطینه جمعی در تمام جوامع و احتمال وقوع تنشهای سیاسی-اجتماعی به نظر می‌رسد که تا این لحظه بهترین تصمیم در خصوص عدم قرنطینه شهرها اتخاذ شده است.
