آقای معاون، سلامت مردم شوخی نیست: ما امکانات لازم برای کنترل اپیدمی و مدیریت موجهای بعدی را نداریم

در حالیکه حتی اگر آمار رسمی ابتلای بیماران به کرونا را صحیح در نظر بگیریم، هنوز اپیدمی به طور کامل مهار نشده و دولت، مردم و به ویژه کادر پزشکی باید خود را برای موجهای بعدی و چه بسا سنگین تربیماری آماده کنند مرور وقایع این مدت و رفع نواقص قبلی ضروری است. 

چند روز قبل معاون محترم علمی رئیس جمهور گفت:

"ایران برای مقابله با ویروس کرونا نیازمند واردات تجهیزات نیست و تمامی نیاز کشور در داخل تامین می‌شود."

چند روز بعد از آن نیز رئیس جمهور محترم گفت که هم اکنون در برخی از اقلام برای مقابله با بیماری از جمله کیت آزمایشگاهی تشخیص بیماری توان صادرات به خارج از کشور را داریم.

برخلاف این گفتارها، به اعتقاد اینجانب رویکرد غلط برخی از دولتمردان موجب شده تا ما هم اکنون فاقد امکانات لازم برای کنترل اپیدمی و درمان بیماران در موجهای بعدی همه گیری باشیم.

جامعه پزشکی کشور در طی هفته های اخیر شدیدا آسیب دید.

از دست دادن  حدود یکصد تن از همکاران به علت ابتلا به کرونا در حین درمان بیماران، زخمی نیست که به راحتی ترمیم شود.

شرح آنچه در این مدت بر بیماران و پرسنل پزشکی گذشت رنجنامه ای است که از حوصله این مقال خارج است.

اما مصیبت بار آنجاست که ظاهرا مسئولین ما از این امور غافلند به طوری که در بحبوحه همه گیری و زمانی که تعدادی از بیماران متاسفانه به علت کمبود تختهای ویژه  (ICU)  جان سپردند معاون علمی رئیس جمهور ضمن اشاره به تامین تجهیزات مورد نیاز برای مقابله با کرونا در داخل کشورگفت:

"خوشحالم که در این شرایط هیچ وقت بیماری برای نبود چنین تجهیزاتی دچار مشکل نشده است"

 دکتر ستاری که از حامیان جدی تئوری "نقش مثبت تحریمها در خودشکوفایی و توسعه تکنولوژی بومی" است در آن جلسه ضمن ارایه گزارشی از افزایش ظرفیت تولید برخی از اقلام عنوان کرد که ایران از واردات تجهیزات برای مقابله با کرونا بی‌نیاز است. 

آیا در حال حاضر برای تشخیص بیماران نیاز به سیتی اسکن، برای جابجایی بیمار نیاز به ونتیلاتور همراه بیمار(آمبولانسی) و برای درمان بیماران نیاز به انواع اقلام مصرفی تجهیزات پزشکی تخصصی ساخت خارج از کشور نداریم؟

ایشان همچنین ضمن ابراز خوشحالی از تولید ونتیلاتور (کنار تخت بیمار) توسط شرکتهای داخلی نکته ای گفت که قضاوت را به کارشناسان واگذار می کنم:

" این دستگاه می تواند یک تخت معمولی را به یک تخت آی سی یو تبدیل کند"

از سوی دیگر، علاوه بر موضوع درمان بیماران، برای کنترل اپیدمی نیز در حال حاضر با کمبود مواجه هستیم.

چند روز قبل کره جنوبی اعلام کرد که تعداد مبتلایان جدید بیماران در سطح آن کشور به صفر رسیده است.

این نکته از آنجا حایز اهمیت است که بدانیم در ابتدای گسترش اپیدمی، کره جنوبی پس از چین بیشترین میزان مبتلایان را در جهان به خود اختصاص داده بود.

طبق نظر کارشناسان، رمز این موفقیت در انجام تستهای آزمایشگاهی فراوان از عموم شهروندان (و نه فقط بیماران) و سپس ردیابی عفونت در اشخاص دارای تماس با فرد مثبت است.

در حالیکه دبیرکل سازمان جهانی بهداشت صراحتا به جهانیان اعلام کرده که:

"پیام کلیدی ما (برای کنترل بیماری) تست، تست، تست است" آیا این امکان برای ما در داخل کشور وجود دارد؟

در این میان حتی اگر سخن معاون محترم علمی را بپذیریم  که به زودی ظرفیت تولید 100 هزار کیت در هفته را خواهیم داشت آیا این تعداد برای جمعیت هشتاد و چند میلیونی ایران کافی است؟

چرا طبق گزارش سخنگوی وزارت بهداشت تاکنون ( 14 اردیبهشت) تنها حدود پانصد هزار تست در کشور انجام شده است؟

در حالیکه طبق شواهد، حساسیت تستهای موجود در کشور حدود پنجاه درصد است و همین امر باعث عدم رغبت برخی از پزشکان برای درخواست این آزمایش و کم شماری بیماران بوده آیا این کیتها از نظر کیفی و کمی خواهند توانست تا ما را در امر تشخیص بیماری و کنترل اپیدمی کمک کنند؟

به طور خلاصه، ده ها هزار بیمار، بیش از شش هزار مرگ (طبق آمار رسمی) و فقدان انبوهی از همکاران فرهیخته جایی برای مماشات ندارد.

اگرچه تلاش وافر معاون محترم در حمایت از شرکتهای دانش بنیان و ارتقای تولید داخلی ستودنی است اما به نظر می رسد  ایشان باید نسبت به گزارش کارشناسان خود تامل بیشتری کرده و  مطلع باشند که نظرات معاونت علمی تا چه اندازه برای شخصیتهای کلیدی نظام قابل اعتنا و مورد استناد است.

از سوی دیگر ضروری است به علت کمبودهای متعدد در سیستم بهداشتی درمانی که  به برخی از آنها در بالا اشاره شد اقدامات عاجل صورت پذیرد در غیر آن صورت بیم آن می رود تا در فازهای بعدی آسیب سختی متحمل شویم. 

کرونا بهانه خوبی است تا قوت استدلال خوشنودان از تحریم را محک بزنیم.