کرونا: حاکمیت، رویکرد پوپولیستی را کنار بگذارد.
در روزهای سیاهی از تاریخ این مرز و بوم قرار داریم. کرونا سهمگین تر از همیشه طغیان کرده است. شرایط قبرستان‌ها غیرقابل تصور است. با کمبود دارو، سرم و تخت های بیمارستانی مواجه شده ایم. مردم برای بستری عزیزانشان بین بیمارستانها آواره اند. به رتبه اول آلوده ترین کشور دنیا (به نسبت جمعیت) و یکی از چند کشور با بالاترین میزان مرگ رسیده ایم. پیش‌بینی می‌شود که به زودی مرگ روزانه به تعداد ۶۰۰ تا ۸۰۰ برسد و رکورد تلفات خود را از ابتدای اپیدمی بشکنیم. طبق اعتراف مسئولین وزارت بهداشت، رقم واقعی تلفات بیش از دو برابر آمار رسمی است، پس بدینگونه تاکنون نزدیک به تعداد شهدای جنگ تحمیلی کشته داشته ایم. چرا چنین شد؟
فوکویاما فیلسوف سیاسی آمریکایی می‌گوید: "فکر نمی کنم که بین دمو کراتیک بودن یا نبودن یک حکومت و نحوه عملکرد خوب یا ضعیف آن (در مسئله کرونا) ارتباطی وجود داشته باشد، اما قطعاً یک رهبر پوپولیست بد عمل می کند".
اگر چه شخصا ترجمه های موجود برای کلمه پوپولیسم را نمی پسندم اما پژوهشگران، درباره پوپولیست ها در حوزه پزشکی (Medical Populists) این‌گونه توضیح می دهند:
آنها جایگاه سیاسی شان را بر سلامت مردم ترجیح می‌دهند، در حالی که وعده های بزرگی می‌دهند عملکرد فاجعه آمیزی دارند، در دستاوردهای خود اغراق می‌کنند، توهم دانایی دارند و … بدین ترتیب آنها رهبری زمان ترامپ در آمریکا، مودی در هند و بولسونارو در برزیل (کشورهایی با کارکردی مصیبت‌بار در پاندمی) را مصادیق این واژه می دانند. آیا شباهتی بین دولتمردان ما و ویژگی های بالا وجود ندارد؟
پژوهش های متعدد تاثیر واکسیناسیون در جلوگیری از مرگ و بیماری شدید را در مبتلایان تایید کرده‌اند. آنچه باعث شده تا در کاستن مرگها از سایر کشورها عقب بمانیم شروع دیر و روند کند واکسیناسیون در کشور است به طوری که تاکنون تنها حدود سه درصد از جمعیت کشور به طور کامل واکسینه شده اند و اگر با همین سرعت پیش برویم پیکهای بعدی را نیز سنگین تر تجربه کرده و تا رسیدن به شرایطی که کشورهای پیشرفته بدان رسیده اند فرسنگها فاصله خواهیم داشت. در خصوص فرصت سوزی حاکمیت در تهیه واکسن، پیش از این بسیار نوشته ام که از تکرار آن اجتناب می کنم و علاقه مندان می توانند برای دیدنشان به وبلاگم مراجعه نمایند. حال که چشم انداز روشنی از واکسیناسیون عمومی در دست نیست پایبندی به ضوابط بهداشتی مهمترین رکن مقابله با بیماری است.
پیک چهارم بیماری را پس از تعطیلات نوروزی و تعلل دولتمردان در ممانعت مردم از سفر مشاهده کردیم. موضوع آن چنان آشکار بود که برخی از نهادهای حاکمیتی مسئله دادگاهی کردن رئیس‌جمهور را به‌خاطر این خطای آشکار مطرح کردند و شخص آقای روحانی مجبور به دفاع از خود و توجیه شرایط شد. اما چه شد؟ آیا ستاد ملی مقابله با کرونا اشتباه خود را اصلاح کرد که خوش خیالانه انتظار معجزه ای داریم ؟ آیا مجلس از ابزارهای نظارتی خود همچون سوال از رئیس جمهور و یا استیضاح وزیر استفاده کرد یا آنکه 235 نفر از نمایندگان از وزیر در بیانیه ای حمایت کردند؟ این مصلحت اندیشی ها چیست که دودمانمان را به باد داده است؟ کرونا نشان داده است که مماشات پذیر نیست و تعلل در تقابل با آن، موجب بروز جهش های جدید ویروسی و ایجاد سوشهایی مسری تر، کشنده تر و مقاومتر به واکسنها خواهد شد.
اما آنچه که در هفته های اخیر شاهد آن بودیم انفعال حکومت در انجام وظایف خود بود. به نظر می‌رسد که دولتمردان سعی دارند تا در این روزهای گذار (از دولتی به دولت دیگر) محدودیتی را بر مردم بار نکنند. تو گویی فکر می‌کنند که بدین ترتیب چهره موجه تری در پیش مردم خواهند داشت. بدین ترتیب اعمال مقررات منع آمد و شد، ممنوعیت هرگونه تجمعات، ردیابی و قرنطینه افراد آلوده و بسیاری از مداخلات بهداشتی، به بوته فراموشی سپرده شد و فرصتی برای شعله ور شدن اپیدمی فراهم گردید.
جان کلام آنکه، در وضعیت تاثرباری گرفتار شده ایم. مردم بی پناهند. آیا شایسته است تا در جمهوری اسلامی با آنها این گونه رفتار شود؟ حکومت وظیفه اصلی خود که حراست از جان و سلامت مردم است را فراموش کرده است. وقت آن است تا با آمدن دولت جدید، حاکمیت از رفتارهای پوپولیستی خود دست بکشد. امام علی (ع) می فرمایند: "چه بسیار است عبرت ها و چه اندکند پند پذیرندگان"
اگر هوشیار باشیم زمان چرخش در نحوه حکمرانی فرا رسیده است.
