جامعه پزشکی آبستن حوادث است

حال جامعه پزشکی خوب نیست. طبق آمار ارائه شده توسط سازمان نظام پزشکی کشور اخیرا درخواست Good Standing  (گواهی عدم سوء پیشینه پزشکی) برای مهاجرت به سایر کشورها از سوی اعضای این سازمان، افزایش چشمگیر یافته به طوری که ماهیانه حدود سیصد گواهی در این خصوص صادر می‌شود. این در حالی است که تا پیش از این و در طول ۱۰ سال گذشته هر ماه، حدود ده تا پنجاه گواهی درخواست می‌شد. 

علاوه بر این، امسال برای اولین بار به طور بی سابقه ای ظرفیت های پذیرش بسیاری از رشته‌های تخصصی و فوق تخصصی در آزمون دستیاری پزشکان تکمیل نشدند. 

همچنین طی سالهای اخیر، شاهد آن هستیم که روند تعطیلی مطب ها، تغییر شغل و یا خانه نشینی پزشکان فزونی یافته است. چرا چنین شده است؟

معتقدم انسداد سیاسی در نظام حاکمیتی کشور یکی از عوامل مهم بوده و تداوم این وضعیت باعث تشدید آن و بروز عوارض ناگواری در آینده خواهد شد. 

گریم گیل در کتاب خود با عنوان پویایی دموکراسی سازی، انسداد سیاسی را این گونه تعریف می کند:

"ساختار و شیوه عملکردی که هیچگونه ضدیت و مخالفتی را تحمل نمی‌کند. امکان بروز مخالفت نیست. ساز و کارهای حل مشکل با رضایت همه احزاب یا گروه‌های ذی‌نفع هم وجود ندارد. منافع گروه‌های مختلف مردم توسط نهادها و سازمان‌ها نمایندگی نمی شود و افرادی که صاحب قدرت نیستند از تصمیماتی که گرفته می شود رضایت ندارند. وضعیتی که مردم ناراضی اند اما راهی برای حل اختلاف و پیدا کردن راه حل هم وجود ندارد."

متاسفانه روند این گونه انسدادهای سیاسی در جامعه پزشکی رو به افزایش است. 

به عنوان مثال، چند هفته پیش بود که وزیر بهداشت، رئیس سازمان نظام پزشکی، رئیس کمیسیون بهداشت مجلس و رئیس فرهنگستان علوم پزشکی به عنوان چهار رکن اصلی نظام سلامت در نامه مشترکی از رئیس جمهور درخواست کردند که طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در کنکور سراسری از دستور کار شورای عالی انقلاب فرهنگی خارج شود. خواسته ای که به آن اعتنایی نشد و در نهایت طرح مزبور مصوب گردید.

به همین ترتیب، در هفته های اخیر شاهد بودیم که شورای عالی سازمان نظام پزشکی و وزیر بهداشت در نامه هایی جداگانه به رئیس جمهور نوشتند:

" اجرای شتابزده طرح نسخه نویسی الکترونیک، منجر به بروز نارضایتی در سطح وسیع خواهد شد" و درخواست کردند که این طرح به مدت حداقل شش ماه تا زمان رفع نواقص اساسی به تعویق بیافتد. متاسفانه به این درخواست نیز توجه ای نشد و از ابتدای دی ماه مشکلات فراوانی برای مردم و جامعه پزشکی ایجاد شده است.

همچنین چند ماه قبل بود که مجمع انجمن‌های علمی گروه پزشکی ایران  به عنوان یکی از عالی‌ترین تشکل های نخبگان جامعه پزشکی کشور با ارسال نامه‌ای به اعضای شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی خواستار اصلاح طرح جوانی جمعیت شدند. نامه ای که به آن نیز وقعی گذارده نشد.

همه این قبیل بی التفاتی ها در زمانی صورت می گیرد که در دو سال گذشته و طی پاندمی کرونا، جامعه پزشکی با تقدیم چند صد شهید اوج ایثار خود را نشان داده و نظام سیاسی کشور مدیون آن است.

اما انسداد سیاسی به چه خواهد انجامید:

جورج بالدوین در کتاب خود با عنوان "برنامه ریزی و توسعه در ایران" عاقبت این انسداد را این گونه پیش بینی می کند:

"بزرگترین پرسش بی پاسخ این است که آیا بن بست سیاسی که کشور دچار آن شده به آرامی، به تدریج و صلح آمیز از میان خواهد رفت یا به صورت ناگهانی، پیش بینی نشده و خشونت بار به پایان خواهد رسید."

جان کلام آنکه، جامعه پزشکی خشمگین است. بسیاری بر این باورند که حاکمیت در بزنگاه های دشوار از آنها استفاده ابزاری کرده اما به خواسته های آنها بی اعتناست.  

در حقیقت، بخش عمده ای از افزایش میزان آمار مهاجرت، عدم تمایل به ادامه تحصیل در گرایشهای تخصصی و فوق تخصصی و ترک کار در این گروه  از فرهیختگان جامعه ناشی از انسداد سیاسی است که در آن غوطه وربوده و مردم آن را به خوبی درک می کنند. 

باید تدبیری اندیشید در غیر این صورت بحران های سهمگینی بر بحرانهای موجود اضافه خواهند شد.