مرثیه ای به نام تنظیم خانواده در ایران

پروکروستس شخصیتی در افسانه های یونان است  که برای استراحت میهمانان خود تخت خاصی در نظر گرفته بود. 

اگر قد آنها از طول تخت کوتاه تر بود باید آنقدر  کشیده می‌شدند تا هم طول تخت شوند و اگر از تخت بلند تر بودند پاهایشان را می بریدند تا از تخت بیرون نزند. 

💠 در بحبوحه اخبار تکان دهنده روزهای اخیر همچون گزارش سازمان آمار از رکورد نرخ تورم 54 درصدی در تیرماه 1401 ، تشدید فشارها بر بانوان به وسیله گشت‌ ارشاد، افزایش یک شبه قیمت انواع دارو تا 30 درصد تحت لوای طرح پرحاشیه دارویار، اتفاق دیگری هم در حوزه سلامت افتاده که جامعه پزشکی را ملتهب نموده  و آن ابلاغ دستورالعملی از سوی وزارت بهداشت است که در آن شاغلین حرف پزشکی به حبس، جزای نقدی و ابطال پرونده تهدید شده و اداره کل بازرسی وزارت بهداشت، برای پیگیری تخطی متخلفان به خط شده است. 

شتاب نکنید. این تمهیدات برای ریشه‌کنی فساد، ارتقای سلامت ایرانیان و یا انجام انبوه وظایف روی زمین مانده وزارت بهداشت اندیشیده نشده‌اند، بلکه در چارچوب اجرایی ساختن طرح سال قبل مجلس شورای اسلامی با عنوان جوانی جمعیت و حمایت از خانواده بسیج شده‌اند.

💠 معتقدم این طرح ناصواب و شتابزده بوده و نه تنها به جوانی جمعیت و اعتلای خانواده منجر نخواهد شد بلکه با شیوع معلولیت به ناتوانی بخشی از مردم  کشور خواهد انجامید.

 💠 در ابلاغیه تهدید آمیز وزارت بهداشت با استناد به مصوبه جدید مجلس آمده است:

 "هر گونه آموزش، مشاوره، توصیه و انجام غربالگری ناهنجاری جنینی در کلیه سطوح مدیریتی و محیطی سطح یک [یعنی افرادی غیر از پزشکان متخصص ] شامل مراکز بهداشتی-درمانی پایگاه های سلامت ممنوع می باشد" و در ادامه توضیح می‌دهد که "انجام غربالگری کاملا اختیاری بوده و باید به درخواست والدین و متخصص زنان و زایمان در سطح ۲ و ۳ [یعنی بیمارستانها] انجام شود." 

💠 آیا مسئولیت اطلاع رسانی، مشاوره  و آموزش به مراجعان در خصوص بیماری های آتی فرزندانشان را می توان از جامعه پزشکی سلب نمود و این با گوهر اخلاق حرفه ای پزشکی منافاتی ندارد؟ 

ظاهرا دوستان ما هنوز معنای غربالگری را به درستی درک نکرده اند و مگر تا پیش از این، انجام غربالگری اجباری بوده است؟ 

به راستی در جهل مردم نسبت به آینده وضعیت سلامت فرزندانشان چه فضیلتی نهفته است؟  

💠 در پاسخ به نامه فوق و دستورالعملهای مشابه دیگر، در اقدامی منحصر به فرد مجمع انجمن های علمی گروه پزشکی که یکی از عالی رتبه ترین تشکل های نخبگان جامعه پزشکی کشور بوده، با امضای  57 انجمن علمی، نامه‌ای به وزیر بهداشت نوشته و ضمن استناد به مفاد قانون اساسی، قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، منشور حقوق بیمار، راهنمای عمومی اخلاق حرفه ای شاغلین حرف پزشکی و  منشور حقوق جامعه پزشکی ایران، اقدام آن وزارتخانه را ناقض سلامت مردم، باعث شیوع انواع معلولیتها، لطمه به علم پزشکی، بدعت گذاری، زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی و مواد قانونی، بی عدالتی، اقدامی غیرکارشناسانه ، بی اعتنایی به حقوق اجتماعی، ناقض تعهد حرفه‌ای و حقوق ارایه ‌دهندگان خدمت و آسیب رسان به روابط مردم و جامعه پزشکی خوانده است.

 💠 یادمان نمی‌رود که تا همین چند سال قبل، کاهش رشد جمعیت یکی از اولویت‌های حکومت اسلامی بود. 

برنامه های گسترده آموزشی، دسترسی وسیع و آسان به انواع وسایل جلوگیری از بارداری، گسیل تیم های پزشکی به اقصی نقاط کشور برای جراحی های رایگان وازکتومی (عقیم سازی مردان) و توبکتومی (عقیم سازی زنان) و ده ها راهکار دیگر، منتج از ابلاغیه ها و دستورالعمل های مختلف همین وزارت بهداشت و با اخذ مجوز از مراجع عظام و امام راحل بود. 

آیا این اقدامات غیر اسلامی بودند؟

💠 اما آن روی سکه چیست؟ واقعیت امر آن است که سالمندی جامعه ایرانی دلایل دیگری دارد. افول امید به آینده، کاهش کیفیت زندگی، وضعیت بغرنج اقتصادی و ده‌ها عامل دیگر باعث شده تا نسل جوان به انتخاب هایی همچون ادامه تجرد، عدم تمایل به فرزندآوری، ازدواج‌های سفید، مهاجرت به خارج از کشور و غیره دست بزند.

💠 جان  کلام آنکه، طرح جوانی جمعیت در شکل فعلی غیر علمی، غیر اخلاقی و معارض با برخی قوانین جاری است. 

همچنین با توجه به عملکرد جمهوری اسلامی در سالیان قبل نمی توان ادعا کرد که رویکرد قبلی منافاتی با اصول اسلامی داشته است. 

برای آسیب‌شناسی موضوع سالمندی جمعیت در کشور باید به ریشه ها توجه کرد. 

این طرح در وضعیت فعلی پیامدی جز افزایش معلولیت، ناتوانی و آثار منفی اقتصادی-اجتماعی در کشور نخواهد داشت.

آیا شما شباهتی بین مبدعان این طرح و پروکروستس نمی بینید؟

💠 مقاله فوق در صفحه اول روزنامه اعتماد چهارم مرداد ماه به چاپ رسیده است.