تولید علم در ایران: مرجعیت علمی یا توهم دانایی

 مقاله زیر در صفحه اول روزنامه اعتماد 13 شهریور ماه به چاپ رسیده است.      

                                                                                                                         

"جهش بزرگ به پیش" نام مجموعه برنامه‌های حزب کمونیست چین به رهبری "مائوتسه دونگ" در سال 1958 بود که با هدف رونق تولید صنعت و به ویژه افزایش کیفیت و کمیت فولاد در آن کشور اجرایی شد. 

این برنامه ها آنقدر غیر کارشناسی بودند که امروز از آنها به عنوان عبرت‌های بزرگ در سیاست‌های اشتباه اقتصادی-اجتماعی حکومتها یاد می‌شود.

  به عنوان مثال، حزب کمونیست تصمیم گرفت تا جهت رقابت با کشورهای غربی هرگونه حمایت را از شهروندان انجام دهد تا تولید فولاد به کارخانه‌ها محدود نبوده و کوره‌های تولید این محصول در هر کجا شکل گیرد. 

بدین ترتیب، روستاییان و کارگران بی‌سواد با تبدیل مزارع و کارگاه‌ها به کوره‌ها و سوزاندن هرگونه درخت، چوب، وسایل و حتی در و پنجره‌های ساختمانی تبدیل به تولید کنندگان فولاد شدند تا از مشوق‌های دولتی بهره‌مند شوند. 

اما چند سالی طول نکشید تا "جهش بزرگ به پیش" فاجعه انسانی قحطی چین با مرگ حداقل 15 میلیون انسان را رقم زد.

  هفته گذشته را با نام هفته دولت پشت سر گذاشتیم و در این میان بار دیگر مسئولان وزارتخانه‌های علوم و بهداشت با استناد به تعداد مقالات چاپ شده علمی-پژوهشی در کشور از موفقیت در کسب مرجعیت علمی در منطقه و رتبه پانزدهم جهانی در تولید علم در دانشگاه‌ها سخن گفتند. 

چند ماه قبل نیز رئیس جمهور عنوان کرد:

"رتبه پانزدهم تولید علم در جهان از افتخارات ایران اسلامی است."

از طرف مقابل شاهد هستیم که بسیاری در خصوص عملکرد موفق دانشگاه ها ابراز تردید کرده به طوری که تیتر اول روزنامه اعتماد مورخ دوازدهم شهریور ماه از "جایگزینی شبه علم به جای علم" در دانشگاه‌ها خبر می‌دهد. 

چگونه این تعارض قابل توجیه است؟

 معتقدم دانشگاه های کشور با سیاستگذاری های اشتباه از ریل توسعه خارج شده و یکی از این سیاستهای اشتباه تقلیل موضوع تولید علم به چاپ مقالات علمی-پژوهشی به عنوان شاخص مرجعیت و توسعه علمی است.  

فایل صوتی خلاصه مقاله Social adolescents, social media, and social emotional development

 فایل صوتی یکصد و چهلم

دکتر پیمان سلامتی

متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

‌

 دهم شهریور ماه ۱۴۰۲

 مدت زمان: 08 دقیقه و 01 ثانیه 

 خلاصه مقاله منتخب از مجله پزشکی Lancet

 عنوان مقاله:

Social adolescents, social media, and social emotional development

نوجوانان اجتماعی، فضای مجازی و هیجانات اجتماعی

موضوع: راهکارهایی برای درمانگران، والدین، شرکتهای فن آوری، آموزش دهندگان و جامعه جهت ارتقای سلامت دیجیتال نوجوانان

دسترسی به اصل مقاله:

https://www.thelancet.com/journals/lanchi/article/PIIS2352-4642(23)00177-3/fulltext

در صورت تمایل به دریافت مطالب، لطفا با استفاده از یکی از لینکهای زیر عضو شوید.

 t.me/PaymanSalamati

 PaymanSalamati.blog.ir

 instagram.com/dr.psalamati

  پادکست در پلتفرم تهران پادکست:

https://tehranpodcast.ir/lancet-summary/

  پادکست در پلتفرم کست باکس: 

https://castbox.fm/channel/id5516584?country=ir

گسترش فقر در جامعه یکی از دلایل افزایش کشته های حوادث ترافیکی

 مقاله زیر در صفحه اول روزنامه اعتماد 31 مرداد ماه به چاپ رسیده است.

طبق آماری که سازمان پزشکی قانونی چند هفته قبل منتشر کرد متأسفانه تلفات ترافیکی سالیانه به عدد 19,237  نفر رسیده و با افزایش چشمگیر 16 درصدی نسبت به سال قبل مواجه بوده ایم. 

این فاجعه در حالی اتفاق افتاده که تعداد کشته های ترافیکی در اکثر کشورهای جهان رو به کاهش بوده و در برخی از آنها به صفر نزدیک شده است. چرا چنین است؟

 معتقدم عوامل متعددی در این موضوع دخیل اند که یکی از مهمترین آنها گسترش فقر در جامعه است. 

 طبق گزارش رسمی وزارت رفاه، فقر در ایران گسترش زیادی یافته، به شکلی که از هر سه ایرانی، یک تن زیر خط فقر زندگی می‌کند. 

همچنین آخرین گزارش بانک جهانی اشاره می کند که درآمد سرانه ایرانیان به شدت کاهش یافته، به شکلی که، جایگاه ایران در تقسیم بندی چهارگانه درآمدی کشورها از درجه دوم  (Upper-middle income) به درجه سوم (Lower-middle income)  سقوط کرده است.

 حدود 40 سال قبل یکی از محققان برجسته بین المللی روشی را برای تجزیه و تحلیل حوادث ارایه داد که به نام خود وی ماتریس هادون (Haddon’s Matrix) نامگذاری شد. 

در این تقسیم‌بندی عوامل بروز حوادث به چهار بخش انسان، وسیله، محیط فیزیکی و شرایط اجتماعی تقسیم می شوند. 

به طور نمونه، برای حوادث ترافیکی این عوامل به ترتیب به صورت راننده، خودرو، جاده (و شرایط آب و هوایی) و در بخش شرایط اجتماعی با مؤلفه‌هایی از قبیل فقر، وضعیت فرهنگ رانندگی در جامعه، میزان تبعیت مردم از قانون و سطح کارآمدی پلیس تعریف می‌شود.

فایل صوتی خلاصه مقاله New insights into the link between childhood adversity and epigenetic changes

 فایل صوتی یکصد و سی و هشتم

دکتر پیمان سلامتی

متخصص طب پیشگیری و پزشکی اجتماعی

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

‌

 بیست و هفتم مرداد ماه ۱۴۰۲

 مدت زمان: ۸ دقیقه و ۱۲ ثانیه 

 خلاصه مقاله منتخب از مجله پزشکی Lancet

 عنوان مقاله:

New insights into the link between childhood adversity and epigenetic changes

مفاهیم جدید درباره ارتباط بین مصایب دوران کودکی و تغییرات اپی ژنتیک

موضوع: چرا مقابله با فقر و فلاکت کودکان یک وظیفه خطیر همگانی است

به همراه: هشدار در خصوص وضعیت نگران کننده سلامت جامعه ایرانی در سالهای آتی

دسترسی به اصل مقاله:

https://www.thelancet.com/journals/lanchi/article/PIIS2352-4642(23)00106-2/fulltext

در صورت تمایل به دریافت مطالب، لطفا با استفاده از یکی از لینکهای زیر عضو شوید.

#کانال_دکتر_پیمان_سلامتی

 t.me/PaymanSalamati

 PaymanSalamati.blog.ir

 instagram.com/dr.psalamati

  پادکست در پلتفرم تهران پادکست:

https://tehranpodcast.ir/lancet-summary/

  پادکست در پلتفرم کست باکس: 

https://castbox.fm/channel/id5516584?country=ir

چرا نظام سلامت آبستن وقایع تلخ است؟

 مقاله زیر در روزنامه اعتماد 24 مرداد ماه به چاپ رسیده است.

سردبیر محترم روزنامه اعتماد 

باسلام، 

مقاله مندرج در شماره 5548 مورخ پانزدهم مرداد ماه آن روزنامه وزین با عنوان "بیش ازپنجاه درصد پزشکان متخصص سهمیه‌ای هستند" و ابراز نگرانی در خصوص آینده نظام سلامت کشور شایسته تقدیر است. با وجود این، ملاحظات دیگری نیز وجود دارد که این نگرانی را به شدت افزایش داده و بیم آن می رود که در آینده شاهد فروپاشی این سیستم باشیم. 

 چند روز پیش بود که رئیس محترم نظام پزشکی کشور از وضعیت مهاجرت پرشتاب پزشکان، روند رو به کاهش کیفیت آموزش پزشکی، کمبود نیروهای تخصصی در برخی رشته ها به علت عدم تمایل به تحصیل در آنها، عدم اشتغال بیست هزار پزشک عمومی در حوزه سلامت و ... خبر داد و پیش بینی کرد که به زودی آنها که توانایی مالی داشته باشند برای درمان‌های ضروری به کشورهای دیگر خواهند رفت. چرا چنین شد؟

 معتقدم انسداد سیاسی در حوزه سیاستگذاری بهداشت و درمان یکی از عوامل مهم بوده و تداوم این وضعیت باعث بروز عوارض ناگواری در آینده خواهد شد. 

 گریم گیل در کتاب خود با عنوان پویایی دموکراسی سازی، انسداد سیاسی را این گونه تعریف می کند:

"ساختار و شیوه عملکردی که هیچگونه ضدیت و مخالفتی را تحمل نمی‌کند. امکان بروز مخالفت نیست. ساز و کارهای حل مشکل با رضایت همه احزاب یا گروه‌های ذی‌نفع هم وجود ندارد. منافع گروه‌های مختلف مردم توسط نهادها و سازمان‌ها نمایندگی نمی شود و افرادی که صاحب قدرت نیستند از تصمیماتی که گرفته می شود رضایت ندارند. وضعیتی که مردم ناراضی اند اما راهی برای حل اختلاف و پیدا کردن راه حل هم وجود ندارد."

 متاسفانه روند این گونه انسدادها در حوزه تصمیم سازی نظام سلامت رو به افزایش است.